Restaurants waar mensen eerder verdiept zijn in hun smartphone dan in een gesprek met elkaar, bioscopen waar smartphones de zaal verlichten, automobilisten die slingeren op de weg omdat ze aan de telefoon zijn. Gavin the Graw zingt in een liedje al ‘I’m looking at the crowd, they’re staring at their phones’. Een onderzoek onder eerstejaars studenten Psychologie wijst eveneens uit dat ze in zekere mate verslaafd zijn aan internet. Bijna 30% van de 250 studenten die deelnamen aan het onderzoek ging akkoord met de stelling dat vijf dagen zonder sociale media hun gek zou maken. Social media is niet meer weg te denken uit ons wereldbeeld. Maar worden we er nou wel zo vrolijk van?
De angst om iets te missen
Vaak is de drijfveer van overmatig gebruik van social media de angst om iets te missen. Want kun je nog wel meepraten als je hebt gemist wat vrienden/klasgenoten/collega’s/familieleden op Facebook/Twitter/Instagram/What’s app plaatsten? Hoe groter de groep vrienden, hoe meer tijd je op Social Media kunt spenderen. Je hebt er zo een dagtaak aan. En (zakelijk gebruik daargelaten) hoe belangrijk is nou de content van al die berichtgeving? Wat schiet je op met al die foto’s van feestjes, huisdieren of eten. Wat heb je aan verhalen van anderen over hoe geweldig een feestje was waar jij niet bent geweest (of voor uitgenodigd was). Het gros van die berichten gaat nergens over.
Like me!
Daarnaast is er ook sprake van een bepaalde druk die op een gemiddelde social mediagebruiker gelegd wordt. Want als je iets plaatst, wil je wel reactie, nietwaar? Een andere vorm van profileren dus, van het van je laten horen. Een post op Facebook of een foto op Instagram kun je pas echt geslaagd noemen als je meer dan 30 likes krijgt. Er staan dan ook al honderden tips & tricks op internet over hoe je het aantal likes kunt laten stijgen. Dit verhoogt de drang om bevestiging te krijgen van anderen, soms tot op het hysterische af. Logisch dat mensen zichzelf vaak beter/mooier/geslaagder/gelukkiger voorspiegelen dan ze in werkelijkheid zijn. ‘Kijk eens wat ik nu weer meemaak!’ Vaak is de persoon offline heel anders dan online. Dat is iets wat mensen nog wel eens uit het oog kunnen verliezen.
Sociale vergelijking
Om nog maar te zwijgen van het aspect van sociale vergelijking wat hierbij komt kijken. Sociale media mag dan een goed middel zijn om mensen terug te vinden of met elkaar te verbinden, bewust of onbewust ben je toch geneigd je eigen sociale leven te vergelijken met dat van anderen die op sociale media staan. Is dat muurbloempje van vroeger nu een gevierd advocate? Waar is hij met die grote mond uiteindelijk terecht gekomen? Hoe vaak per jaar gaan zij wel niet op vakantie? Zijn zij gelukkiger dan ik ja of nee? Mensen met een laag gevoel van eigenwaarde kunnen zich zeer negatief laten beïnvloeden door het etaleergedrag van anderen.
Echte interactie mist
Via via in contact komen met anderen lijkt makkelijker dan ooit tevoren. Op internet kun je je voordoen als leuker, spontaner en interessanter dan dat je in werkelijkheid bent. Het ‘praat’ makkelijker omdat er geen echte interactie is, mensen durven dan veel meer. Maar een echt gesprek kan het niet vervangen, je ziet alleen maar woorden verschijnen op het beeldscherm. In een echt gesprek speelt naast de bewoordingen ook non-verbale communicatie een niet mis te verstane rol. Vooral wanneer het over je eigen emoties gaat, druk je 90% non-verbaal uit. Met geen pen te beschrijven dus.
Niets als het echte leven
Je mist wel degelijk wat door overmatig gebruik van social media. Een paar dagen geleden verscheen bovenstaande foto van Eric Smith in het nieuws. De boodschap lijkt me duidelijk.
Natuurlijk is niet alles negatief en zijn er ook veel vanzelfsprekende voordelen aan social media. De wereld is kleiner, verre familieleden lijken veel dichterbij, even een leuk nieuwtje delen is zo gedaan, een mooie foto delen is zo gebeurd. Zo lang je je er maar niet negatief door laat beïnvloeden, er niet zeeën van tijd aan spendeert en je er bewust van blijft dat er nog een hele wereld buiten social media is.