De grootste saboteur van je concentratie ben je meestal zelf. Vaak wordt de oorzaak van niet geconcentreerd kunnen werken buiten de persoon zelf gelegd. Binnenlopende collega’s, bellende collega’s, vragen die je te pas en te onpas moet beantwoorden, om er maar een paar te noemen. Vaak kun je hier zelf al wat aan doen door je af te zonderen, wat ook al moeilijk genoeg blijkt te zijn in de praktijk. Wist je dat je zelf voor 70% van de interrupties zorgt? Dus ook al zit je in het gunstigste geval alleen en komt niemand je storen, dan nog ben snel je afgeleid… door jezelf! Hoe je daar wat aan kunt doen? Hieronder een paar tips:

1. Leeg je hoofd in een takenlijst.  

Een mens heeft gemiddeld ongeveer 40.000 gedachten per dag. Dit kunnen allerlei soorten gedachten zijn. Van gedachten over grootse plannen om van baan te veranderen of dat pak melk dat je niet moet vergeten te halen. Dit houdt in, nog steeds geen rust in je hoofd! Oppoppende gedachten kosten energie. Bovendien komen ze bovendrijven op momenten dat je ze helemaal niet nodig hebt. Leeg je hoofd dus in een takenlijstje voor de dingen die je niet mag vergeten. Zo houd je meer ruimte over voor de dingen die er echt toe doen.

2. Laat je niet verleiden op internet. 

Het is heel verleidelijk wanneer je terwijl je iets opzoekt voor jezelf, een niet ter zake doende aanbieding of boeiend artikel op internet toch gaat lezen. Voor je het weet is er een half uur voorbij waarin je bezig bent met andere dingen dan je van plan was. Hiervoor geldt discipline, discipline, discipline! Schrijf desnoods op een briefje met rode hoofdletters de naam van de taak die af moet, en hou die in beeld. Zo help je jezelf weer tot de orde te roepen en met één taak bezig te blijven.

3. Houdt rekening met je concentratieboog. 

De meeste mensen hebben een concentratieboog van ongeveer 45 minuten. Daarna werk je misschien wel door, maar gaat het in verhouding weinig extra’s opleveren. Daarom is het verstandig na iedere 3 kwartier een korte pauze in te lassen. In deze pauze is het niet de bedoeling dat je achter je beeldscherm blijft zitten om bijvoorbeeld spelletje te spelen op je telefoon. Daarmee krijgt je brein namelijk nog steeds geen rust omdat nieuwe prikkels dan maar binnen blijven komen. Ook al klinkt het duf, even dagdromend uit het raam staren met een kop koffie is dan veel rustgevender.

4. Slaap voldoende. 

Mensen hebben vaak de neiging maar door te gaan als het druk wordt. Voldoende slapen is dan al gauw het eerste dat er bij in schiet. We zijn geneigd maar even door te werken om toch nog iets af te krijgen. Vaak zijn we ons er niet van bewust dat dit onze productiviteit juist omlaag haalt. Ook hier gaat de wet van de verminderde meeropbrengst op. Je bent eigenlijk te moe om nog goed te presteren, je maakt fouten zonder dat je het doorhebt en je werkt ook trager dan wanneer je goed uitgerust bent. Ga dus op tijd naar bed! Of doe een powernap.

Pas eens een van deze 4 tips toe om je concentratie te verhogen. Ik hoor graag wat het je gebracht heeft!

Multitasken bestaat niet

Inmiddels wordt meer en meer bekend dat multitasken niet bestaat. Wat we doen is niet multitasken, maar switchtasken, dus snel switchen van de ene naar de andere taak. Feit is dat wanneer je heen en weer switcht tussen twee taken, je uiteindelijk meer tijd kwijt bent dan wanneer je de twee taken afzonderlijk na elkaar zou uitvoeren. Hierover zijn diverse onderzoeken gedaan, onder andere bij de Universiteit van Stanford. Uit verder onderzoek blijkt ook, dat er meerdere nadelen zitten aan switchtasken. Zo ben je eerder geneigd fouten te maken, er langer over te doen, en het levert ook nog eens een gevoel van stress. Dat men er oppervlakkiger en onpersoonlijker van wordt kun  je aan den lijve ondervinden wanneer je bijvoorbeeld een gesprek probeert te voeren met iemand die met een oog televisie zit te kijken. Daarbij wijst divers onderzoek uit dat multitasken je IQ met wel 10 tot 15 punten verlaagt. Maar dat multitasken echt hersenschade op zou leveren, die had ik nog niet gehoord. Tijd voor wat nader onderzoek.

Welk onderdeel van de hersenen?

Onderzoekers aan de Universiteit van Sussex vonden dat multitasken de structuur van de hersenen lijkt te veranderen. Mensen die regelmatig multitasken met telefoons, laptops, tablets etcetera, hebben minder grijze stof in een kern achter in de hersenen, in vergelijking met mensen die af en toe en met slechts met een media apparaat bezig zijn. Over welk deel van de hersenen gaat het dan? Het gaat over het deel dat de anterior singulate cortex (ACC) genoemd wordt. De ACC maakt  deel uit van een affectief network in de hersenen dat betrokken is bij de verwerking van emotionele prikkels. Het maakt constant afwegingen tussen wat goed is en wat niet, een soort continue kosten-baten analyse (lees meer). Bij een verminderde werking van de ACC zouden mensen dus minder goed in staat zijn deze afwegingen te  maken. Het betreft hier echter nog geen oorzaak en gevolg, maar er lijkt wel een relatie te bestaan tussen multitasken en deze kleinere ACC. “Hoe deze verschillen ontstaan is nog onduidelijk”, aldus wetenschapper Kep Kee Loh. “Het is mogelijk dat iemand met een kleine CCA vatbaarder is voor multitasken omdat die persoon een minder goede cognitieve controle of regulatie van zijn emoties heeft. Het is net zo goed aannemelijk dat wanneer situaties van multitasken vaker voorkomen, er structurele veranderingen optreden in de ACC-kern. Om dat verband vast te kunnen stellen, moeten mensen langere tijd worden gevolgd.”

Structurele verandering van ons brein

Dat sociale media ons brein structureel kan veranderen wordt ook beschreven in een blogartikel van Jan Boeckhorst, De Effecten van Sociale Media op Lichaam en Geest, erg interessant. Hij legt uit dat door de gigantische hoeveelheid informatie die beschikbaar is via het internet, er twee nieuwe ontwikkelingen zijn die van invloed zijn op de werking van het brein:

1. Het is niet meer belangrijk om parate kennis te hebben, maar veel belangrijker hoe en waar je de informatie kunt vinden. Je verlegt dus onbewust je geheugen naar een gezamenlijk, online geheugen.
2. Doordat we informatie aangeboden krijgen die we zonder internet nooit ontdekt hadden, krijgen we op bepaalde momenten een overaanbod aan informatie, in veel gevallen onnodige informatie, maar je hersenen moeten het wel verwerken.

Door deze ontwikkeling krijgen onze hersenen een hele andere functie. Niet zozeer meer gebaseerd op parate kennis, maar meer op het vermogen om razendsnel informatie te verwerken en te selecteren. Alles wat op dat moment niet belangrijk is vergeten we weer, want dat kunnen we later altijd weer terugvinden op het internet. Geeft stof tot nadenken, wellicht weer eens goed voor die grijze massa.

Op een vraag die ze eigenlijk niet uitkomt zeggen veel mensen eerder ‘ja’ dan ‘nee’ omdat ‘nee’ zeggen lastiger lijkt. Waarom doen ze dat? Omdat mensen over het algemeen geneigd zijn te willen helpen of omdat ze aardig gevonden willen worden. Kort geleden nog stapte ik zelf (weer) in deze valkuil. Mijn woensdagmiddag is namelijk al jarenlang gereserveerd voor de kinderen met alle bijbehorende activiteiten. Ik maak dan steevast geen zakelijke afspraken, maar een uitzondering dacht ik voor een keer wel te kunnen maken. Lang verhaal kort: Het gevolg was een berg stress voor een afspraak die ik uiteindelijk nog moest afzeggen ook omdat zoonlief mijn huissleutels had verstopt in de paar tellen dat hij even alleen was. Ik had mij enorm veel frustratie en ergernis kunnen besparen door dat simpele woordje van drie letters. Om het echt af te leren werd ik daar gisteren nog even aan herinnerd toen er een boete voor te hard rijden op die bewuste dag op de mat viel.

Wat heb ik hiervan geleerd? Met ‘nee’ zeggen zeg je ‘ja’ tegen jezelf. Met ‘nee’ zeggen kom je voor jezelf op. Je bewaakt je eigen grenzen en maakt ruimte voor jezelf. ‘Nee’ zeggen dus, als het even kan op het juiste moment, want als je bij nader inzien je mening herziet kost dat meer energie dan wanneer je op het juiste moment ‘nee’ zegt. Je gaat dan toch redenen verzinnen en een ander moment kiezen voor dezelfde boodschap. Als je gevraagd wordt voor iets wat jou niet uitkomt zijn hier alvast wat tips:

1. Visualiseer wat er gebeurt als je ‘ja’ zegt tegen jezelf. Wat levert het je op?
2. Omgekeerd, visualiseer maar eens wat het je allemaal gaat kosten.
3. Bedenk een rijtje “Daar kom ik nog op terug” zinnen voor als je niet direct ‘nee’ durft te zeggen. Bijvoorbeeld:

• Je overvalt me hier mee, ik denk hier graag nog even over na.
• Hier had ik niet op gerekend, ik bel je zo terug.
• Het komt nu niet uit, kan ik je daar straks over spreken?

Het schijnt ook te helpen wanneer je het woord ‘en’ gebruikt in plaats van ‘maar’ en wel om de reden dat ‘en’ verbindt en ‘maar’ afstand schept. Wanneer je bang bent iemand te kwetsen door ‘nee’ te zeggen, probeer het dan maar eens met de volgende zinnen waarin je ‘nee’ zegt en toch de vraag van de ander hoort en respecteert.

• Ik hoor wat je zegt, en nee.
• Ik waardeer je vraag, en nee.
• Dank dat je me dat vertelt, en nee.
• Dank je voor het vragen, en nee.
• Ik heb nu geen passend antwoord en totdat ik het helder heb, nee.
• Ik heb nog geen idee. Vraag het op een ander tijdstip.

Bedenk ook dat je over het algemeen meer gewaardeerd wordt om je duidelijkheid dan om je wispelturigheid. Wanneer je ‘nee’ zegt tegen een ander weet hij gelijk waar hij aan toe is en kan hij iemand anders vragen of met een ander voorstel komen. Het is misschien even door de zure appel heen bijten, maar het moment waarop je iemand naar jouw gevoel moet teleurstellen duurt maar kort in vergelijking met wat het jou daarna allemaal oplevert. Ik zou zeggen, probeer het gewoon. Denk ja! Deze keer zeg ik ‘nee’! En ik hoor graag wat het je opgeleverd heeft!

Herken je dit? Vaak begin je vol enthousiasme ergens aan, dat kan zijn afslanken, nu echt een boek uitlezen, of een deadline te halen. Gaandeweg verdwijnt dan de motivatie. Geen zin meer, te moeilijk, te dik, duizend andere dingen te doen (al is het stofzuigen) en raakt wat eens zo leuk leek, steeds verder op de achtergrond. Hoe kun je voorkomen dat motivatie wegzakt? In het Tijdschrift van Coaching stelt professor marketing aan de Stern School of Business van de New York University Andrea Bonezzi, dat motivatie over het algemeen een voorspelbaar patroon kent. Ongeveer halverwege het behalen van het doel zakt motivatie weg tot een dieptepunt en gaat pas weer omhoog zodra het eind in zicht komt. Op de helft ben je namelijk even ver verwijderd van het beginpunt (waarom was ik hier ook al weer aan begonnen?) en het eindpunt (hoe ver moet ik nog?), wat demotiverend werkt.

Wat je hieraan kunt doen is tussentijdse doelen stellen en de taak opdelen in kleinere subtaken. Wat de subtaken betreft, zorg ervoor dat het concrete taken zijn die erop gericht zijn je doel te bereiken en waar je daadwerkelijk mee aan de slag kunt. Stel dat je over 2 weken een boek uit wilt hebben, zeg dan niet ‘boek uitlezen’, maar zeg ‘ik lees iedere dag 20 bladzijden’. Een echte aanrader op het gebied van effectief je tijd indelen is het boek Getting Things Done van David Allen.  

Zijn we dan weer terug bij een ouderwetse to-do-list? Ja, eigenlijk wel. Je stelt jezelf een doel en hakt die in kleine stukjes. Zorg ervoor dat je minstens 1 stap per dag zet, want iedere keer dat je een stap gezet hebt mag je jezelf weer op je schouder kloppen dat je weer wat vooruit bent gekomen en dat geeft energie. Sla die stappen ook ergens op zodat je kunt zien hoeveel vorderingen je hebt gemaakt. Je zult je straks verbazen over het verschil tussen nu en een jaar geleden!

Een andere tip is: Doe het samen met anderen om elkaar te motiveren. Niets is zo vermoeiend als in je eentje ploeteren om iets voor elkaar te krijgen. Realiseer je dat je nooit de enige bent met wat voor probleem dan ook. Ga samen joggen/lopen/een plan voorbereiden/afvallen of netwerkborrels aflopen. En om deze ouderwetse to-do-list dan wat te moderniseren, gebruik dan een leuke app, zoals bijvoorbeeld Evernote of Wunderlist om je te reminden dat er nog wat moet gebeuren.

Hoe gemotiveerd en gestructureerd je ook bezig bent, iedereen heeft wel eens een off-day. Mijn persoonlijke tip is: Heb  dan ook een off-day! (Nou ja, het hoeft niet de hele dag te duren, maar de boog kan niet altijd gespannen zijn.) Heb je er even genoeg van, ga dan iets heel anders doen en verzet je zinnen. Buiten wandelen, een frisse neus halen, of desnoods de planten water geven. In ieder geval iets waarbij je je hoofd even wat zuurstof gunt. Geef je bewuste een tijdje rust, je onderbewuste suddert vanzelf wel door. Vooral als er dingen zijn waar je niet direct uitkomt. Vaak komen de creatiefste oplossingen juist als je dingen doet waar je ‘gedachteloos’ mee bezig kunt zijn. Daarna kun je met een frisser hoofd weer wat gemotiveerder aan de slag. Vaak zet je dan in kortere tijd meer werk weg dan wanneer je door was blijven modderen. (Lees meer)

Hebben jullie ook nog leuke tips? Ik lees ze graag!